1

‘De geschiedenis van bouwen met hout gaat ver terug. De tijd van een hutje bouwen in het bos. Mensen zagen toen al: als we de oogst balanceren met voldoende bijgroei, houden we de voorraad bomen in stand en is het materiaal eindeloos hernieuwbaar. Daarnaast slaan bomen tijdens de groei CO2 op. Hout is dus een uiterst duurzaam materiaal. Beton werd ooit populair in de industriële revolutie. Omdat daarmee hoogbouw en grote overspanningen mogelijk werden, in combinatie met staal. Maar deze materialen zijn niet hernieuwbaar. Bouwmaterialen zijn verantwoordelijk voor 11% van de totale CO2-uitstoot in Nederland en dit komt grotendeels op het conto van de beton- en staalproductie. Beton en staal zijn daarmee geen duurzame materialen. Omdat er nu vol moet worden ingezet op biobased bouwmaterialen én circulair bouwen is houtbouw herontdekt. Met name de laatste generatie houtproducten, ook bekend als ‘mass timber’. Dat zijn grootschalige sterke houten elementen, waaronder ‘cross laminated timber’ (CLT), die kruislings worden verlijmd. Het bestanddeel lijm is slechts 1% van het totale materiaal, de rest is puur hout uit duurzaam beheerde Europese naaldbossen. Met deze nieuwe bouwtechnieken kunnen we nu ook de hoogte in, grote overspanningen realiseren en grootschalig prefabriceren.’

2

‘Hout is vijf keer lichter dan beton en veel makkelijker en preciezer te bewerken. Daardoor kun je zeer maatvast ontwerpen en construeren. Dat is ideaal voor modulaire prefab bouw. Bovendien kun je door toepassing van droge, demontabele verbindingen houten gebouwen eenvoudiger uit elkaar halen aan het einde van de levensduur. De vrijgekomen materialen kun je in een ander gebouw weer hergebruiken of deze recyclen. Daarmee besparen we fors op materiaal- en energiegebruik en op CO2- en stikstofuitstoot en behouden we de waarde van houten elementen. De modulaire en duurzame kracht van hout is dus ook ideaal voor tijdelijke bouw, waaraan we met ons huidige woningtekort ook sterk behoefte hebben in Nederland. Denk aan studentenhuisvesting, vluchtelingenopvang, noem maar op. Ook gebouwtransities (het in de toekomst wijzigen van het gebruik van gebouwen), het optoppen van bestaande gebouwen met enkele verdiepingen of het verplaatsen van een compleet gebouw is vrij eenvoudig. Lister Buildings zet dan ook al jaren vol in op hout als premium circulair en hernieuwbaar materiaal en circulaire woonconcepten. Wij kiezen er daarbij voor om als één partij alle verantwoordelijkheid te nemen voor de totale vastgoedketen. Van investeringen en vastgoedontwikkeling tot het ontwerp van een gebouw, de fabricage van elementen, de bouw en het langjarig beheer en exploitatie.’

3

‘Hout is een licht bouwmateriaal en isoleert daarmee goed. Er is sprake van minder koudebruggen ten opzichte van traditionele materialen, waarmee het bijvoorbeeld mogelijk is om dragende CLT-vloeren door te laten lopen naar balkons. Je hoeft dus minder te isoleren. Ook heeft een houten gebouw een beter acclimatiserend binnenklimaat wat leidt tot een verhoogd wooncomfort. Het nadeel van hout is dat het een minder zwaar materiaal is en dus minder makkelijk trillingen door bijvoorbeeld voetstappen kan opnemen. Meer contactgeluid tussen de ene en de ander woning speelt vooral bij appartementen. Maar dat kun je met diverse akoestische bouwoplossingen voorkomen. Denk aan een iets andere vloeropbouw en een extra geluidslaag.’

4

‘Houtbouw gaat zonder twijfel groot worden. Omdat de normen voor milieuvriendelijk en circulair bouwen, het terugdringen van de CO2 uitstoot, het gebruik van hernieuwbare materialen en het hergebruik van materialen in fors tempo worden aangescherpt de komende jaren. Hout biedt uitkomst om te bouwen binnen de klimaatbudgetten uit het Parijs-akkoord. We hebben ruim genoeg natuurlijke voorraad in de Europese bossen en er wordt flink opgeschaald in prefab woningbouwfabrieken. Daarmee zal houtbouw ook nog eens goedkoper worden. Bovendien is er de woningnood en moeten er versneld woningen gebouwd worden. Je ziet vernieuwende bouwbedrijven nu industrialiseren en biobased materiaal gebruiken. Ze bouwen fabrieken waar complete woningelementen en modules gemaakt kunnen worden. Hout is dus de toekomst. Niet alleen in de woningbouw, maar ook als het gaat om bedrijfs- en kantoorpanden en utiliteitsgebouwen.’

5

‘Mass timber gedraagt zich bij brand heel anders dan we gewend zijn van gebouwen van staal en beton, maar ook ten opzichte van traditionele houtskeletbouw. De buitenzijde ervan verkoolt langzaam en heel voorspelbaar. Daarmee beschermt het hout zichzelf aan de binnenzijde, waardoor het zijn constructieve eigenschappen behoudt. Door houten kolommen eenvoudig wat dikker te maken doe je dus aan extra brandpreventie. Daarnaast kun je onderdelen ook inpakken met gipsplaat. Maar dat vinden wij bij Lister zonde omdat dan de mooie uitstraling verloren gaat. Staal bezwijkt bij brand heel plotseling, waardoor je veel extra voorzieningen moet treffen. En dat geldt ook voor wapeningsstaal in beton. Helaas maakt onbekend nog altijd onbemind. Verzekeraars hebben de neiging om dan bij het afsluiten van verzekeringen het zekere voor het onzekere te nemen en extra risico-opslag door te voeren bij houten gebouwen. Dat is niet nodig. Daarom trekken we graag met verzekeraars op om zoveel mogelijk kennis en ervaring uit te wisselen. Ook Meijers speelt voor ons als tussenpersoon een belangrijke rol als onafhankelijke schakel tussen ons bedrijf en de verzekeraars. Naast de discussies over brandveiligheid leggen zij de verzekeraars ook duidelijk uit wat de specifieke voordelen van houtbouw voor hen zijn. Bijvoorbeeld de eerder genoemde mogelijkheid om met hout modulair en circulair bouwen. Dat zorgt voor standaardisering, uiterste precisie en helderheid over hoe een gebouw exact in elkaar steekt en over de herkomst van materialen. Bovendien zijn modulaire ontwerpers enorm van de genuanceerde berekeningen, simulaties en statistieken. Dat is een enorme optelsom van kwaliteitsgaranties voor verzekeraars ten opzichte van de traditionele bouw. Wij hopen dat de verzekeraars deze en alle andere voordelen van houtbouw ook in hun polissen zullen honoreren.’ listerbuildings.com