Lees verder
Kroonenberg Groep (Amsterdam)
'Onze ontwikkeling zit vooral in het toekomstbestendig maken
van ons huidige vastgoed'
Bedrijf in beeld
Delen:
Kroonenberg Groep is al bijna 70 jaar een bekende speler in vastgoedontwikkeling en -exploitatie. Het bedrijf richt zich op wonen, werken en winkelen, met een focus op Amsterdam. ‘Groei van onze vastgoedportefeuille is geen doel op zich’, leggen commercieel directeur Paul Bremmer en financieel directeur Paul de Lange uit. ‘De ontwikkeling zit bij ons vooral in het toekomstbestendig maken van ons huidige vastgoedbezit.’ Een gesprek over maatwerk voor huurders, de verduurzaming van vastgoedobjecten én business die volop vraagt om het managen van uiteenlopende risico’s.
‘Wij zien volop kansen
om leegstaande verdiepingen boven
winkels te transformeren
naar huurwoningen’
‘Het is als vastgoedonderneming de kunst om voor te sorteren
en flexibel mee te kunnen bewegen met een breed palet van risico’s.’
‘We gaan voor 100% future proof en hebben hoge kwaliteits- en duurzaamheidsambities’
Kalverpassage, Amsterdam
Apollolaan 171, Amsterdam
‘De oorsprong van Kroonenberg Groep ligt in investeren en verhuren, later zijn we ook meer gaan ontwikkelen’, zegt Paul Bremmer. 'Zo’n 60% van onze huidige vastgoedportefeuille verhuren we aan retailers. Maar in winkelstraten is een opvallende trend gaande. De bovenverdiepingen van winkels, oorspronkelijk gebruikt voor opslag van goederen of als filiaalkantoren, komen steeds vaker leeg te staan. Wij zien volop kansen om die verdiepingen binnen onze portefeuille te transformeren naar huurwoningen. Daarmee dragen we bij aan het terugdringen van het woningtekort en de leefbaarheid in binnensteden. Daardoor ontstaat er binnen onze portefeuille ook een verschuiving in de verhouding tussen retail en wonen.’
Behoeften van huurders voorop
Voorbeelden van vastgoed dat Kroonenberg Groep in en om Amsterdam ontwikkelde en exploiteert zijn er volgens Paul de Lange genoeg. ‘Retail? Denk aan de Kalverpassage in de Kalverstraat en Gelderlandplein in Amsterdam Buitenveldert. Maar we hebben ook mooie projecten buiten Amsterdam, zoals Metropool in Almere en Lindershof in Dordrecht. In de kantorenmarkt is The Bank waarschijnlijk wel ons bekendste project: de herontwikkeling van het voormalige bankgebouw aan het Amsterdamse Rembrandtplein tot een hoogwaardig kantoorgebouw met retail in de plint en een parkeergarage. ‘We hebben het gebouw overigens uiteindelijk verkocht. In de kantorenmarkt is het eind 2023 opgeleverd state-of-the-art gebouw aan Apollolaan 171 een bekend Kroonenberg-complex. Naadloos passend in zijn omgeving, refererend aan de Hollandse School-stijl van stadsarchitect Berlage. Op het gebied van wonen zijn Quartz en Qube in Buitenveldert, die met hoogstaande kwaliteit en allure samen Q Residences vormen, bekende appartementencomplexen van de hand van Kroonenberg Groep. ‘Maar’, benadrukt Paul Bremmer, ‘We zijn echt niet alleen van het ontwerpen, bouwen, onderhouden en verhuren van iconische gebouwen en architectonische hoogstandjes. We luisteren naar de wensen en behoeften van huurders. En dus vind je ons vastgoed ook veel in de bekendere winkelstraten.’
Kunst doet verwonderen
Kunst doet verwonderen, verfraait en voegt waarde toe aan een omgeving waar gewoond, gewinkeld en gewerkt wordt, vinden ze bij Kroonenberg Groep. ‘Op diverse plekken vind je dan ook kunstwerken aan, in of bij onze gebouwen’, vertelt Paul Bremmer. ‘Ze zorgen voor een sprankel en toveren een glimlach op de gezichten van mensen. Het is een onderdeel van de intrinsieke motivatie van Kroonenberg Groep: we willen de stadse omgeving beter en mooier maken. Passend bij de doelgroep, de omgeving en de uitstraling van het gebouw.’
Risico’s en risicomanagement
Volgens Bremmer en De Lange zijn er in de vastgoedmarkt volop trends en dat brengt ook tal van risico’s met zich mee. ‘Allereerst hebben wij natuurlijk altijd te dealen met de rentestand, die invloed heeft op de waarde van ons bezit en ons investeringsvermogen. Die rente is lang niet altijd voorspelbaar. We hebben te maken met een steeds strengere Omgevingswet, stikstofbeleid en andere regelgeving. Actueel is natuurlijk ook de nieuwe Wet betaalbaar wonen, die plafondprijzen voor huurwoningen met zich meebrengt. Wij moeten telkens voorsorteren als dergelijke ontwikkelingen zich aankondigen. Bijvoorbeeld door te sturen op een evenwichtige en rendabele mix van sociale huurwoningen en vrijesectorhuurwoningen. Vergeet overigens ook niet de stijgende bouwkosten en de risico’s die bij bouwen en renoveren komen kijken. Het is als vastgoedonderneming de kunst om voor te sorteren en flexibel mee te kunnen bewegen met een breed palet van risico’s.’
Vertrouwde partner
Om dat laatste te bewerkstelligen werkt Kroonenberg Groep al bijna een decennium samen met Meijers. ‘Zij zijn onze vertrouwde partner in risicomanagement en verzekeren. Wij hebben op alle fronten zelf expertise in huis, maar Meijers is een voorbeeld van een externe specialist die wij graag inschakelen. Naast de al genoemde werknemersverzekeringen hebben we via hen uiteraard ook een doorlopende Constructie All Risk (CAR), een Ontwerpverzekering (OVO), een opstalverzekering, een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering enzovoort lopen. Nagenoeg het hele pakket. Bovendien sparren we regelmatig met elkaar over nieuwe ontwikkelingen en projecten, over de contracten die we sluiten en de aansluiting daarop van verzekeringsdekkingen. We krijgen gevraagd en ongevraagd advies. Antwoorden en oplossingen zijn altijd helder. Dat past bij ons, juist dan kun je goede afwegingen en keuzes maken. We zijn een bedrijf dat op zeker speelt.’
Weloverwogen beslissingen
Toch hoeft bij Kroonenberg niet alles verzekerd te worden. ‘We hebben bijvoorbeeld een uitgebreide presentatie en adviezen van Meijers gekregen over cyberrisico’s en bijbehorende verzekeringsoplossingen. Zelf hebben we fors geïnvesteerd in vergaande en in onze ogen afdoende preventiemaatregelen in onze ICT. Alles afwegend hebben we besloten daar geen verzekering aan toe te voegen. Het is juist de transparantie en de volledigheid van alle expertise en informatie van Meijers op basis waarvan wij weloverwogen beslissingen kunnen nemen.’
Op naar 100% future proof
‘Groei van onze vastgoedportefeuille is voor ons geen doel op zich’, laat Bremmer weten. ‘De hoofdmoot van onze activiteiten bestaat uit de verhuur en het beheer van ons huidige vastgoed. De ontwikkeling zit bij ons dus niet in het realiseren van nieuw vastgoed, maar in het toekomstbestendig maken van onze bestaande vastgoedportefeuille. Schoon, heel en veilig zijn de basisvoorwaarden. Maar we gaan veel verder. We streven ernaar ons vastgoed te upgraden met de normen van de toekomst voor ogen. We gaan voor 100% future proof en hebben hoge kwaliteits- en duurzaamheidsambities. Met de focus op de ontwikkeling van ons bestaande vastgoed en onze bestaande grondposities creëren we extra zakelijke waarde en meer cashflow.’
Verduurzaming van vastgoed
Het woord verduurzaming is gevallen. De normen daarvoor in met name de gebouwde omgeving worden steeds strenger. Paul Bremmer zegt daarover: ‘We zijn bewust geen ‘early adopters’ van nieuwe technologieën, installaties enzovoort. Juist omdat we gaan voor toekomstbestendigheid spelen we op zeker met ‘proven products’. Denk aan zonnepanelen, het opvangen en hergebruiken van hemelwater, HR++ isolatieglas en intelligente energiemanagementsystemen voor gebouwinstallaties. We gaan tot in de kleinste details, tot aan een duurzaam energielabel van de koelkast in een huurappartement.’
Loyale, betrokken en vitale medewerkers
Ook wat betreft verslaglegging en rapportage over duurzame inspanningen wordt, via de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), steeds meer gevraagd. Paul de Lange daarover: ‘We rapporteren niet alleen over de duurzaamheid van onze onderneming en onze activiteiten, maar ook over sociale en maatschappelijke duurzaamheid. Wat betreft de factor mens scoren wij goed. Onze medewerkers zijn heel loyaal, betrokken en werken over het algemeen lang bij ons. Daaruit spreekt enerzijds dat we van oorsprong een familiebedrijf zijn, dat zit in ons bedrijfs-DNA. Daarnaast hebben we via Meijers goede regelingen zoals employee benefits, het bevorderen van vitaliteit en preventie op het gebied van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid.’
Maatschappelijk betrokken bij Amsterdam
In hetzelfde kader toont Kroonenberg Groep ook zijn maatschappelijke betrokkenheid bij Amsterdam. ‘Toen de route van GVB-buslijn 62 van en naar het Gelderlandplein niet rendabel bleek en opheffing dreigde, besloten we een eigen buslijn op te zetten in samenwerking met de gemeente Amsterdam en GVB', vertelt Paul Bremmer. ‘We deden dat niet alleen vanuit het economische belang voor de ondernemers, maar ook vanuit het idee dat met name oudere Amsterdammers mobiel moeten blijven en zelfstandig kunnen blijven winkelen. En recent nog gaven we in het kader van het 750-jarige bestaan de gemeente Amsterdam 5500 zonnepanelen cadeau. Bedoeld voor maatschappelijke organisaties die ermee hun energieverbruik en hun CO2-uitstoot kunnen verminderen. Het initiatief draagt bij aan verduurzaming van Amsterdam en levert besparingen op voor de maatschappelijke organisaties. Deze besparingen bieden de instellingen de mogelijkheid om diensten voor inwoners van de hoofdstad goedkoper aan te bieden. Bijvoorbeeld in de vorm van korting op toegangskaarten voor culturele instellingen of gratis lidmaatschappen bij verschillende Amsterdamse sportverenigingen.
Naar inhoudsopgave
Q Residence, Amsterdam
'Onze ontwikkeling zit vooral in het toekomstbestendig maken
van ons huidige vastgoed'
Kroonenberg Groep (Amsterdam)
Bedrijf in beeld
Risico’s en risicomanagement
Volgens Bremmer en De Lange zijn er in de vastgoedmarkt volop trends en dat brengt ook tal van risico’s met zich mee. ‘Allereerst hebben wij natuurlijk altijd te dealen met de rentestand, die invloed heeft op de waarde van ons bezit en ons investeringsvermogen. Die rente is lang niet altijd voorspelbaar. We hebben te maken met een steeds strengere Omgevingswet, stikstofbeleid en andere regelgeving. Actueel is natuurlijk ook de nieuwe Wet betaalbaar wonen, die plafond-prijzen voor huurwoningen met zich mee-brengt. Wij moeten telkens voorsorteren als dergelijke ontwikkelingen zich aankondigen. Bijvoorbeeld door te sturen op een evenwichtige en rendabele mix van sociale huurwoningen en vrijesectorhuurwoningen. Vergeet overigens ook niet de stijgende bouwkosten en de risico’s die bij bouwen en renoveren komen kijken. Het is als vastgoedonderneming de kunst om voor te sorteren en flexibel mee te kunnen bewegen met een breed palet van risico’s.’
Vertrouwde partner
Om dat laatste te bewerkstelligen werkt Kroonenberg Groep al bijna een decennium samen met Meijers. ‘Zij zijn onze vertrouwde partner in risicomanagement en verzekeren. Wij hebben op alle fronten zelf expertise in huis, maar Meijers is een voorbeeld van een externe specialist die wij graag inschakelen. Naast de al genoemde werknemers-verzekeringen hebben we via hen uiteraard ook een doorlopende Constructie All Risk (CAR), een Ontwerpverzekering (OVO), een opstalverzekering, een bestuurders-aansprakelijkheidsverzekering enzovoort lopen. Nagenoeg het hele pakket. Bovendien sparren we regelmatig met elkaar over nieuwe ontwikkelingen en projecten, over de contracten die we sluiten en de aansluiting daarop van verzekeringsdekkingen. We krijgen gevraagd en ongevraagd advies. Antwoorden en oplossingen zijn altijd helder. Dat past bij ons, juist dan kun je goede afwegingen en keuzes maken. We zijn een bedrijf dat op zeker speelt.’
Weloverwogen beslissingen
Toch hoeft bij Kroonenberg niet alles verzekerd te worden. ‘We hebben bijvoorbeeld een uitgebreide presentatie en adviezen van Meijers gekregen over cyberrisico’s en bijbehorende verzekeringsoplossingen. Zelf hebben we fors geïnvesteerd in vergaande en in onze ogen afdoende preventiemaatregelen in onze ICT. Alles afwegend hebben we besloten daar geen verzekering aan toe te voegen. Het is juist de transparantie en de volledigheid van alle expertise en informatie van Meijers op basis waarvan wij weloverwogen beslissingen kunnen nemen.’
Delen:
Kalverpassage, Amsterdam
Naar inhoudsopgave
‘Het is als vastgoedonderneming de kunst om voor te sorteren
en flexibel mee te kunnen bewegen met een breed palet van risico’s.’
Apollolaan 171, Amsterdam
‘We gaan voor 100% future proof en hebben hoge kwaliteits- en duurzaamheidsambities’
‘Wij zien volop kansen om leegstaande verdiepingen boven
winkels te transformeren
naar huurwoningen’
Op naar 100% future proof
‘Groei van onze vastgoedportefeuille is voor ons geen doel op zich’, laat Bremmer weten. ‘De hoofdmoot van onze activiteiten bestaat uit de verhuur en het beheer van ons huidige vastgoed. De ontwikkeling zit bij ons dus niet in het realiseren van nieuw vastgoed, maar in het toekomstbestendig maken van onze bestaande vastgoedportefeuille. Schoon, heel en veilig zijn de basisvoorwaarden. Maar we gaan veel verder. We streven ernaar ons vastgoed te upgraden met de normen van de toekomst voor ogen. We gaan voor 100% future proof en hebben hoge kwaliteits- en duurzaamheidsambities. Met de focus op de ontwikkeling van ons bestaande vastgoed en onze bestaande grondposities creëren we extra zakelijke waarde en meer cashflow.’
Verduurzaming van vastgoed
Het woord verduurzaming is gevallen. De normen daarvoor in met name de gebouwde omgeving worden steeds strenger. Paul Bremmer zegt daarover: ‘We zijn bewust geen ‘early adopters’ van nieuwe technologieën, installaties enzovoort. Juist omdat we gaan voor toekomstbestendigheid spelen we op zeker met ‘proven products’. Denk aan zonnepanelen, het opvangen en hergebruiken van hemelwater, HR++ isolatieglas en intelligente energiemanagementsystemen voor gebouwinstallaties. We gaan tot in de kleinste details, tot aan een duurzaam energielabel van de koelkast in een huurappartement.’
Loyale, betrokken en vitale medewerkers
Ook wat betreft verslaglegging en rapportage over duurzame inspanningen wordt, via de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), steeds meer gevraagd. Paul de Lange daarover: ‘We rapporteren niet alleen over de duurzaamheid van onze onderneming en onze activiteiten, maar ook over sociale en maatschappelijke duurzaamheid. Wat betreft de factor mens scoren wij goed. Onze medewerkers zijn heel loyaal, betrokken en werken over het algemeen lang bij ons. Daaruit spreekt enerzijds dat we van oorsprong een familiebedrijf zijn, dat zit in ons bedrijfs-DNA. Daarnaast hebben we via Meijers goede regelingen zoals employee benefits, het bevorderen van vitaliteit en preventie op het gebied van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid.’
Maatschappelijk betrokken bij Amsterdam
In hetzelfde kader toont Kroonenberg Groep ook zijn maatschappelijke betrokkenheid bij Amsterdam. ‘Toen de route van GVB-buslijn 62 van en naar het Gelderlandplein niet rendabel bleek en opheffing dreigde, besloten we een eigen buslijn op te zetten in samenwerking met de gemeente Amsterdam en GVB', vertelt Paul Bremmer. ‘We deden dat niet alleen vanuit het economische belang voor de ondernemers, maar ook vanuit het idee dat met name oudere Amsterdammers mobiel moeten blijven en zelfstandig kunnen blijven winkelen. En recent nog gaven we in het kader van het 750-jarige bestaan de gemeente Amsterdam 5500 zonnepanelen cadeau. Bedoeld voor maatschappelijke organisaties die ermee hun energieverbruik en hun CO2-uitstoot kunnen verminderen. Het initiatief draagt bij aan verduurzaming van Amsterdam en levert besparingen op voor de maatschappelijke organisaties. Deze besparingen bieden de instellingen de mogelijkheid om diensten voor inwoners van de hoofdstad goedkoper aan te bieden. Bijvoorbeeld in de vorm van korting op toegangskaarten voor culturele instellingen of gratis lidmaatschappen bij verschillende Amsterdamse sportverenigingen.
Q Residence, Amsterdam
Kunst doet verwonderen
Kunst doet verwonderen, verfraait en voegt waarde toe aan een omgeving waar gewoond, gewinkeld en gewerkt wordt, vinden ze bij Kroonenberg Groep. ‘Op diverse plekken vind je dan ook kunstwerken aan, in of bij onze gebouwen’, vertelt Paul Bremmer. ‘Ze zorgen voor een sprankel en toveren een glimlach op de gezichten van mensen. Het is een onderdeel van de intrinsieke motivatie van Kroonenberg Groep: we willen de stadse omgeving beter en mooier maken. Passend bij de doelgroep, de omgeving en de uitstraling van het gebouw.’
‘De oorsprong van Kroonenberg Groep ligt in investeren en verhuren, later zijn we ook meer gaan ontwikkelen’, zegt Paul Bremmer. 'Zo’n 60% van onze huidige vastgoedportefeuille verhuren we aan retailers. Maar in winkelstraten is een opvallende trend gaande. De bovenverdiepingen van winkels, oorspronkelijk gebruikt voor opslag van goederen of als filiaalkantoren, komen steeds vaker leeg te staan. Wij zien volop kansen om die verdiepingen binnen onze portefeuille te transformeren naar huurwoningen. Daarmee dragen we bij aan het terugdringen van het woningtekort en de leefbaarheid in binnensteden. Daardoor ontstaat er binnen onze portefeuille ook een verschuiving in de verhouding tussen retail en wonen.’
Behoeften van huurders voorop
Voorbeelden van vastgoed dat Kroonenberg Groep in en om Amsterdam ontwikkelde en exploiteert zijn er volgens Paul de Lange genoeg. ‘Retail? Denk aan de Kalverpassage in de Kalverstraat en Gelderlandplein in Amsterdam Buitenveldert. Maar we hebben ook mooie projecten buiten Amsterdam, zoals Metropool in Almere en Lindershof in Dordrecht. In de kantorenmarkt is The Bank waarschijnlijk wel ons bekendste project: de herontwikkeling van het voormalige bank-gebouw aan het Amsterdamse Rembrandt-plein tot een hoogwaardig kantoorgebouw met retail in de plint en een parkeergarage. ‘We hebben het gebouw overigens uiteindelijk verkocht. In de kantorenmarkt is het eind 2023 opgeleverd state-of-the-art gebouw aan Apollolaan 171 een bekend Kroonenberg-complex. Naadloos passend in zijn omgeving, refererend aan de Hollandse School-stijl van stadsarchitect Berlage. Op het gebied van wonen zijn Quartz en Qube in Buitenveldert, die met hoogstaande kwaliteit en allure samen Q Residences vormen, bekende appartementencomplexen van de hand van Kroonenberg Groep. ‘Maar’, benadrukt Paul Bremmer, ‘We zijn echt niet alleen van het ontwerpen, bouwen, onderhouden en verhuren van iconische gebouwen en architectonische hoogstandjes. We luisteren naar de wensen en behoeften van huurders. En dus vind je ons vastgoed ook veel in de bekendere winkelstraten.’
Kroonenberg Groep is al bijna 70 jaar een bekende speler in vastgoedontwikkeling en -exploitatie. Het bedrijf richt zich op wonen, werken en winkelen, met een focus op Amsterdam. ‘Groei van onze vastgoedportefeuille is geen doel op zich’, leggen commercieel directeur Paul Bremmer en financieel directeur Paul de Lange uit. ‘De ontwikkeling zit bij ons vooral in het toekomstbestendig maken van ons huidige vastgoedbezit.’ Een gesprek over maatwerk voor huurders, de verduurzaming van vastgoedobjecten én business die volop vraagt om het managen van uiteenlopende risico’s.
